Περί Παιδείας-Μέρος 3ο-Τάκη Παλαιολόγου

Σήμερα θα ασχοληθούμε τον μεγαλύτερο ασθενή, που είναι ο τρόπος που μορφώνονται τα παιδιά μας.

Για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν είμαι ο κατάλληλος, για να μιλήσω, αφού τα προβλήματά της τα ξέρει πολύ καλύτερα ένας δάσκαλος, που δίνει κάθε μέρα αγώνα να αντιμετωπίσει χίλιες αντιξιότητες.

Το μόνο που μπορώ να πω, από συζητήσεις που έχω κάνει με γονείς και παιδιά, είναι ότι μερικά βιβλία, όπως πχ Ιστορία Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού, είναι βασανιστικά δύσκολα, για να αφομοιωθούν από παιδιά της ηλικίας αυτής.

Ας δούμε όμως τι γίνεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση με την οποία ασχολήθηκα όλα τα χρόνια της επαγγελματικής ζωής μου.

Τα περισσότερα βιβλία είναι απαρχαιωμένα με πολύ “άχρηστη” και μεγάλη ύλη, που είναι αδύνατον να διδαχθεί σε μία σχολική περίοδο. Ως αποτέλεσμα ο κάθε καθηγητής διδάσκει όση η αίσθηση καθήκοντος και φιλότιμου του επιτρέπει.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα θα δώσω την άγνοια των περισσότερων μαθητών να βρουν τον όγκο ενός στερεού πχ ενός βαρελιού, μιας δεξαμενής, που δεν έχει σχήμα ορθογώνιου παραλληλεπίπεδου κλπ.

Μία βασική παράμετρος για την πρόοδο ενός μαθητή είναι ο έλεγχος προσπάθειας και επιβράβευση, όταν υπάρχει συνέπεια, δουλειά και απόδοση.

Σε προγενέστερες εποχές υπήρχε συνεχής έλεγχος για την προσπάθεια ή την αδιαφορία των μαθητών. Έτσι δύο φορές  διεξάγονταν κανονικές εξετάσεις, Φεβρουάριο και Ιούνιο. Κάθε τρεις μήνες δινόταν έλεγχος βαθμολογίας, για να ξέρει ο κάθε μαθητής πού βρίσκεται και να αυξάνει την προσπάθειά του, αν κάπου υστερούσε.

Στο τέλος της χρονιάς  ερχόταν η απόδοση ευθύνης για τον αδιάφορο με τη μη προαγωγή του, εάν σε δύο κυρία μαθήματα δεν απέδιδε τουλάχιστον τη βάση. Αποτέλεσμα του τρόπου αυτού ήταν και ο πιο αδύνατος μαθητής να προσπαθεί μέχρι την τελευταία στιγμή να αποφύγει το στίγμα της μη προαγωγής του και την επανάληψη της τάξης.

Εξετάσεις διεξάγονται μόνο των Ιούνιο για τα  βασικά μαθήματα σε 4 θέματα από τα οποία το 2ο και το 4ο προκύπτουν από τράπεζα θεμάτων και τα άλλα δύο από τον διδάσκοντα.

Αρκετοί καθηγητές, αν όχι οι περισσότεροι, από τον φόβο να εκτεθούν, αν οι περισσότεροι μαθητές τους έχουν πολύ χαμηλή απόδοση, φροντίζουν να τους ενημερώσουν ή να τους κατευθύνουν σε ποια θα είναι τα δύο δικά του θέματα, ώστε να εξασφαλίσουν τουλάχιστον τη βάση.

Βαθμοί δίνονται μόνο μια φορά στη μέση της χρονιάς και μάλιστα πολύ υπερτιμημένοι, ώστε τα παιδιά να είναι ευτυχισμένα και ο καθηγητής να κάνει τη δουλειά του χωρίς εμπόδια.
Στο θέμα της προαγωγής ο μαθητής θα πρέπει να κάνει εξαιρετική προσπάθεια, για να μείνει στάσιμος(!), αφού επιτρέπεται να είναι μετεξεταστέος ακόμα και σε 10 μαθήματα(!). Όσο δε για τις εξετάσεις των μετεξεταστέων του Σεπτεμβρίου, ας μη μιλήσουμε καθόλου,

αφού είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα μείνει κανείς στάσιμος.

Αποτέλεσμα όλης αυτής της κατάστασης είναι όλοι οι μαθητές να παίρνουν απολυτήριο Λυκείου (το οποίο έχασε κάθε αξία) και πολλοί από αυτούς με εξωπραγματικούς βαθμούς. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο μαθητής με βαθμό απολυτηρίου 19 στις πανελλαδικές εξετάσεις να μην συγκεντρώνει ούτε καν 10.

Επιπλέον αρκεί να σημειωθεί ότι τεράστια διαφορά υπάρχει και στη συμπεριφορά των μαθητών την ώρα της διδασκαλίας, αφού είναι πολύ συχνό το φαινόμενο οι διάφοροι, που δυστυχώς είναι οι περισσότεροι, να ασχολούνται με τα κινητά τους (που ειρήσθω εν παρόδω) απαγορεύονται και ο καθηγητής να κάνει μάθημα για ελάχιστους, που έχουν λόγο να ενδιαφέρονται.

Δεν πρέπει τέλος να μείνει ασχολίαστο και το φαινόμενο βίας, που έχει εμφανιστεί στα σχολεία μας, αποτέλεσμα βασικό του ευνουχισμού των Συλλόγου των καθηγητών να επιβάλει ποινές σε άτοπες συμπεριφορές μαθητών. Πιστεύω ότι οι μαθητές που εκδηλώνουν προκλητική και ανάρμοστη συμπεριφορά σε καθηγητές ή συμμαθητές τους πρέπει τουλάχιστον να αλλάζουν εκπαιδευτικό περιβάλλον.

Ίσως κάποιοι να με θεωρήσουν υπερβολικό. Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία αποτελέσματα στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό μαθητών PISA  έδειξαν το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο γνώσεων των μαθητών στη χώρα μας.

  Επειδή σε κάθε διάγνωση προβλήματος πρέπει να προτείνετε και τρόπος λύσης, για να μη σας κουράσω σήμερα, στο επόμενο μέρος θα ασχοληθούμε με το σύστημα εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση και στις προτάσεις για τη λύση των σημερινών προβλημάτων.