“Περί Παιδείας”-Τάκη Παλαιολόγου-Μέρος 1ο

Αγαπητοί μου,

με αφορμή το εξαιρετικό άρθρο του φίλου μου Ιγνάτη Ψάνη για την Παιδεία, σκέφτηκα ότι σ’ αυτόν τον φιλόξενο ιστότοπο θα μπορούσαμε να κάνουμε γόνιμο διάλογο για ένα από τα βασικά θέματα του καιρού μας,  την ΠΑΙΔΕΙΑ.

Θα προσπαθήσω να εκθέσω τις απόψεις μου, που προκύπτουν από την 45χρονη ενασχόλησή μου με το λειτούργημα του Δασκάλου και θα χαρώ ιδιαίτερα να δω αντίλογο με επιχειρήματα συναδέλφων και όχι μόνο, που θα μας οδηγήσουν σε ασφαλή συμπεράσματα στο πώς είναι σήμερα η Παιδεία, πώς πρέπει να γίνει και τι πρέπει να αλλάξει, ώστε να πλησιάσουμε στην καλύτερη δυνατή εκπαίδευση των παιδιών μας.

Θέλω να ξεκινήσουμε με τον ακρογωνιαίο λίθο της εκπαίδευσης που είναι

Θεωρώ ότι τα προσόντα ενός εκπαιδευτικού ιεραρχικά πρέπει να είναι:

1. Η αγάπη ενασχόλησης με το λειτούργημα του Δασκάλου.

2. Η μεταδοτικότητα των γνώσεων που διδάσκει.

3. Η επιστημονική επάρκεια.

4. Η συναισθηματική του ισορροπία στο χειρισμό των δύσκολων καταστάσεων, που θα του παρουσιαστούν στην τάξη.

5. Το αίσθημα δικαιοσύνης που πρέπει να τον διακατέχει.

Ας δούμε τι ισχύει σήμερα:

-Όσον αφορά το πρώτο προσόν με το ισχύον σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ μπορεί το κάθε παιδί, επειδή δεν συγκέντρωσε τις μονάδες που απαιτούνται π.χ από το Πολυτεχνείο που επιθυμούσε να βρεθεί στο Μαθηματικό ή από την Νομική στη Φιλολογία. Έτσι αντί να γίνει Μηχανικός, Αρχιτέκτονας, Δικηγόρος να βρεθεί να γίνει καθηγητής Μαθηματικών ή Ελληνικών ή Δάσκαλος Δημοτικού κ. λπ.

-Για το δεύτερο προσόν κανείς δεν θα αξιολογήσει αν έχει το ταλέντο του Δασκάλου. Να σημειώσω εδώ ότι είναι ανάλογο με το ταλέντο που χρειάζεται, για να γίνει κανείς ηθοποιός, αφού και η διδασκαλία ενός μαθήματος είναι μία παράσταση. Έτσι, είναι πολύ συνηθισμένο να ακούμε τα παιδιά να λένε ότι τον τάδε καθηγητή δεν τον καταλαβαίνουμε.

-Για το τρίτο προσόν είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο απόφοιτος ενός τμήματος, που προετοιμάζει καθηγητές, δεν έχει λάβει στο χρόνο σπουδών του καμία βοήθεια για το έργο, που θα κληθεί να πραγματοποιήσει (τουλάχιστον όσον αφορά τους καθηγητές θετικών επιστημών). Έτσι, έρχεται να εξελιχθεί, μαθαίνοντας στη διάρκεια της δουλειάς του, ξεκινώντας από το μηδέν και το πότε θα φτάσει να είναι επαρκής εξαρτάται από την ευσυνειδησία και τις ικανότητές του.

-Το 4ο και το 5ο είναι καθαρά θέματα ιδιοσυγκρασίας του Δασκάλου και τα παιδιά εύχονται να μη συναντήσουν καθηγητές με στερεότυπα ή αδιάφορους ή αδύναμους να επιβληθούν στην τάξη ή, τέλος, κυκλοθυμικούς.

Ας πάμε τώρα στο πιο δύσκολο κομμάτι της κουβέντας μας. Τι πρέπει να γίνει, για να έχουμε όσο το δυνατόν καλύτερο εκπαιδευτικό προσωπικό; Εδώ θα μου επιτρέψετε να είμαι ρηξικέλευθος, αφού πιστεύω ότι με ευχολόγια δεν διορθώνεται τίποτα.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι στα τμήματα Μαθηματικών, Φυσικών, Χημικών, Φιλολόγων, Ξένων Γλωσσών, Θεολογίας, Γυμναστικής Ακαδημίας κ.λπ. πρέπει να προστεθεί ένα ιδιαίτερο τμήμα, που θα προετοιμάζει αποκλειστικά καθηγητές ( ίσως μόνο στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη). Μόνο οι απόφοιτοι αυτών των τμημάτων θα έχουν το δικαίωμα να διδάξουν στα δημόσια σχολεία. Τα τμήματα αυτά θα δέχονται τέτοιο αριθμό φοιτητών,  ώστε να είναι βέβαιο ότι, όταν κάποιος αποφοιτήσει από αυτά, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα διοριστεί.

Στο πρόγραμμά τους θα πρέπει να δοθεί μεγάλη βαρύτητα στην προετοιμασία τους και στην ύλη που θα κληθούν να διδάξουν. Κατά τη διάρκεια των σπουδών τους να εξασκηθούν και να εξεταστούν στον τρόπο παρουσίασης των μαθήματος και γενικά να τους δοθεί ό,τι γνώση χρειάζεται, για να ξεκινήσουν προετοιμασμένοι το δύσκολο έργο της μόρφωσης νέων παιδιών. Πιστεύω ότι με τον ενθουσιασμό του νέου Δασκάλου, του απαλλαγμένου από το άγχος του διορισμού( σήμερα στην καλύτερη περίπτωση σαν αναπληρωτής), θα μπορεί να επιτευχθούν εξαιρετικά αποτελέσματα και σοβαρή άνοδος της εκπαίδευσης των παιδιών μας.

Εδώ, όμως, μπορεί να προκύψει και το εξής ερώτημα. Λόγω της μεγάλης επιθυμίας των μαθητών να φοιτήσουν στο τμήματα αυτά, που θα δίνουν και την δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης, θα απαιτείται πιθανόν υψηλότερη βαθμολογία σε σχέση με τα υπόλοιπα τμήματα, επίσης τι θα απογίνουν οι υπόλοιποι, που δεν θα ενταχθούν σ’ αυτά αλλά στα υπόλοιπα; Η απάντηση είναι: Είναι θετικό να μπουν στη δημόσιο εκπαίδευση καθηγητές που πέτυχαν με μέσο όρο πχ 16 και όχι όπως τώρα με 13,12,11 κ. λπ. Οι απόφοιτοι των απλών τμημάτων μπορούν να ασχοληθούν είτε με την ιδιωτική εκπαίδευση, εφόσον έχουν τα προσόντα, είτε με άλλους κλάδους ενασχόλησης σχετικούς με τις σπουδές που έκαναν.

Συνεχίζεται με το 2ο Κεφάλαιο, που αφορά τον ΜΑΘΗΤΗ.