Νικητής των εκλογών η ΑΠΟΧΗ! Οι ΛΟΓΟΙ;

Ιγνάτης Ψάνης

Αν η αποχή ήταν κόμμα, θα θριάμβευε και στο Κοινοβούλιο και στις Περιφέρειες και στους Δήμους!

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ρεκόρ αποχής καταγράφτηκε και στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου (47,17%), σε μερικές μάλιστα περιοχές ( Φλώρινα, Ευρυτανία, Λακωνία, Κεφαλληνία) η αποχή να κυμανθεί ανάμεσα σε 61% μέχρι 66%. Επίσης ρεκόρ αποχής καταγράφεται και στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές με ποσοστό 55,4% . Στην Αττική και ειδικότερα στην Αθήνα οι δύο στους τρεις δεν ψήφισαν. Παραπάνω από τους μισούς Έλληνες ψηφοφόρους δεν προσήλθαν, λοιπόν για να ψηφίσουν. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής που παρουσιάστηκε μέχρι σήμερα από την μεταπολίτευση. Τον θλιβερό κύκλο της αποχής κλείνει η δεύτερη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών, με ποσοστά συμμετοχής πάνω-κάτω από 18,5% έως 25%.

Συνήθως το ποσοστό της αποχής απασχολεί όχι τον νικητή άλλο τον ηττημένο. Ο νικητής όπως συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, δεν χρειάζεται να κάνει καμία αυτοανάλυση ούτε καμία επεξεργασία των παραμέτρων της νίκης του. Κέρδισε και αυτό τα υπερκαλύπτει όλα. Εάν όμως μας ενδιαφέρει όχι η συγκυριακή εκλογική νίκη ή η ήττα αλλά το γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών και εάν θέλουμε ένα αποτέλεσμα αντιπροσωπευτικό της λαϊκής βούλησης και αν επιδίωξη όλων των φορέων είναι η δημιουργία ενεργών πολιτών και αν ο καθένας έχει συναίσθηση και της πολιτικής του αποστολής με την ευρύτερη έννοια, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα όχι μόνο δημοκρατικής εκπροσώπησης αλλά και πολιτικής συνείδησης στην ευρύτερη κοινότητα.

Και επειδή δεν υπάρχει καμία υπερβατική εξήγηση του φαινομένου ούτε καμία διαδικασία μαζικής συνεννόησης για αποχή από την κοινότητα, καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε πού οφείλεται αυτό το απαράδεκτο για τα ήθη και τα έθιμά της χώρας μας γεγονός, μιας χώρας η οποία έχει παράδοση στις δημοκρατικές διεκδικήσεις και στην απαίτηση για απόκτηση και άσκηση δημοκρατικών δικαιωμάτων. Με καταξιωμένους αγώνες, πνευματικούς, πολιτικούς, πνευματικούς κατακτήθηκαν τα συμμετοχικά δικαιώματα, διευρύνθηκε η Δημοκρατία μας. Και τώρα, δυστυχώς, ζούμε στην εποχή της συρρίκνωσής της, επομένως και της απαξίωσής της. Έχουμε αυτό το δικαίωμα; Αν τα πράγματα αφεθούν στην τύχη τους, το μόνο βέβαιο είναι ότι το ποσοστό αυτό θα αυξάνεται αριθμητικά και τότε μία προκλητική και απαράδεκτη μειοψηφία, μια ελίτ κατά περίπτωση, θα εκπροσωπεί τη Δημοκρατία στη χώρα μας, εφόσον αυτόματα θα καταργείται η αρχή της πλειοψηφίας, η οποία και τώρα βέβαια παραβιάζεται, προκαλώντας πολλά ερωτηματικά. Ένα τρανταχτό παράδειγμα: Ο Περιφερειάρχης Αττικής, ο πρωθυπουργός της κατά μια έννοια, ο κ. Ν. Χαρδαλιάς, εκλέχτηκε με ποσοστό 46,74% από το 46,24 της συμμετοχής, τουτέστιν περίπου στο 20% του συνόλου των εγγεγραμμένων, ένας στους πέντε! Ο  νέος Δήμαρχος της Αθήνας, ο κ. Δούκας, εξελέγη με το 26,73%. Ο ένας στους τέσσερεις των εγγεγραμμένων προσήλθε να ψηφίσει!  Πρέπει να πανηγυρίζουμε γι’ αυτές , τις αδιαμφισβήτητες κατά τα άλλα, νίκες ή να μας προβληματίζουν; Κάτι παρόμοιο θα επισημάνουμε και με τις βουλευτικές εκλογές. Πρόκειται για υγιή λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος;

Πολλοί ειδήμονες, πολιτικοί αναλυτές, δημοσκόποι, κοινωνιολόγοι ακόμα και ψυχολόγοι  προσπαθούν να αναλύσουν το γεγονός, το οποίο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απλά το αναφέρουν, σα να ήταν το ποσοστό της βροχόπτωσης στον Δήμο Ευεργέτουλα! Εμείς, χωρίς να είμαστε ειδικοί, έχουμε το δικαίωμα να διατυπώνουμε τη δική μας θέση ως απλοί πολίτες, που παρακολουθούμε με κάποια ανησυχία τέτοια φαινόμενα, που δεν απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν παρακμιακά, αν αναλογιστούμε πώς οι περισσότεροι που απείχαν είναι νέοι άνθρωποι!. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι ακόμα και  δύο στους τρεις ψηφοφόρους  απείχαν από τις εκλογές ή οι τρεις στους τέσσερεις; Και να τονίσουμε ότι αναφερόμαστε σε μία δημοκρατική διαδικασία εκλογής και κατά συνέπεια επιλογής προσώπων από την οποία για τέσσερα χρόνια θα εξαρτάται από τη μια η πορεία ολόκληρης της χώρας μας και για πέντε χρόνια και από την άλλη θα εξαρτάται η καθημερινότητά, η ποιότητα της ζωής μας γενικότερα.

1- Εμείς θεωρούμε ότι η απεμπόληση ενός τέτοιου δικαιώματος πρέπει να οφείλεται σε πολύ σοβαρούς λόγους. Δεν νομίζουμε πως είναι θέμα επιπολαιότητας. Έλα μωρέ, και τι έγινε, τόσοι και τόσοι θα ψηφίσουν, και άλλη μία ψήφος τι θα αλλάξει; Δεν πάμε για μπάνιο; Όχι πως δεν υπάρχει και αυτή η άποψη.

2- Διατυπώνεται πολύ σοβαρά πια η άποψη ότι στο χώρο των προσώπων που εμπλέκονται με τις κάθε είδους εκλογές (εθνικές – δημοτικές) κυριαρχεί το βόλεμα των ημετέρων, η διευθέτηση και η τακτοποίηση προσωπικών ή οικογενειακών, οικονομικών η άλλων ζητημάτων.

-3-Πολλοί δυστυχώς είναι οι νέοι, λένε, που πιστεύουν πώς τα πράγματα, πολιτικά, αυτοδιοικητικά δεν λύνονται με την ψήφο. Δεν έχει νόημα να συμμετέχει κανείς σε μία διαδικασία από την οποία στο τέλος δεν βγαίνει τίποτα ουσιαστικό. Δεν αλλάζουν και πολλά πράγματα, ουσιαστικά, και σε βάθος. Αντίθετα οι όποιες αλλαγές, πράγματι, συντελούνται είναι είτε επιφανειακές είτε ανώδυνες είτε γίνονται για λόγους επικοινωνιακούς και μόνο. Ό,τι είναι να γίνει, έχει προγραμματιστεί. Θα γίνει είτε ψηφίσει κανείς είτε όχι.

4- Το σπουδαιότερο κατά τη γνώμη πολλών είναι η κομματοκρατία. Δεν ξέρουμε σε ποια και σε πόσα μέρη του πολιτισμένου κόσμου το ΚΟΜΜΑ, το οποιοδήποτε κατά εποχή που έχει την υπεροχή, η βασική του επιδίωξη είναι  είτε να κατευθύνει είτε να επηρεάζει τους πάντες και τα πάντα. Από αυτό πρέπει να απορρέουν και σ’ αυτό επιβάλλεται να καταλήγουν όλα. Είναι λογικό, ακόμα και στις τοπικές εκλογές, να μην αναφέρεται σχεδόν ποτέ το πρόσωπο αλλά το ΚΟΜΜΑ; Τ ι είναι το ΚΟΜΜΑ η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, που εξαγνίζει τους πάντες, άρα δε χρειάζεται να ασχολούμαστε με τα πρόσωπα; Δε λέμε, η ιδεολογία παίζει τον ρόλο της, αλλά σε ένα πενσπερμικό  τοπικό ψηφοδέλτιο με τις ιδιαιτερότητες της κάθε κοινότητας οι κομματικές επιταγές δεν είναι χαραγμένες και στην πέτρα!

5-Μήπως ο κόσμος έχει κουραστεί πια να ελπίζει και ποτέ να μη διευθετούνται βασικοί τομείς, όπως η Δικαιοσύνη, η Παιδεία, η Υγεία, η λειτουργία του Κράτους, τα δημόσια έργα, το ρουσφέτι κ. λπ. Γιατί έχουμε τόσο αδύναμους ή απαρχαιωμένους θεσμούς;

6-Μήπως η αντίληψη ότι ” όλοι ίδιοι είναι” είναι πια κυρίαρχη αντίληψη; Και εδώ υποστηρίζεται πως τα ίδια τα κόμματα έδωσαν πολλές αφορμές και αιτίες, καλλιέργησαν ηθελημένα ή όχι αυτή την αντίληψη. Και πράγματι όταν αρχίζουν οι τηλεοπτικές καθημερινές τηλεμαχίες στα κανάλια μεταξύ των μεγάλων κομμάτων στη συνείδησή του ακομμάτιστου τηλεθεατή αυτή η άποψη διαμορφώνεται. Το κακό του ενός εξισώνεται με το κακό του προηγούμενου και πάει λέγοντας. Συχνά, λοιπόν, διαμορφώνεται ένα σπιράλ απαξίωσης, δυσπιστίας και απόρριψης.

7-Μήπως το εκπαιδευτικό σύστημα παράγει” αυτιστικούς” μαθητές μόνο της ωφελιμιστικής γνώσης για την εισαγωγή μας σε κάποιο ΑΕΙ, αποκομμένους από το κοινωνικό” γίγνεσθαι ” και τα ΑΕΙ παράγουν φοιτητές που βλέπουν ένα πολύ θολό, γκρίζο και ανασφαλές επαγγελματικό μέλλον, με αυξημένη την πιθανότητα να ξενιτευθούν; Μήπως διαμορφώνουμε α-πολιτικά όντα;

8-Αλλά και η κατάχρηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα οποία ενημερώνεται η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών, δε δίνει την εντύπωση της επαρκούς ενημέρωσης; Ένα fb, ένα twit, είναι υπεραρκετά. Τα άρθρα, οι αναλύσεις, τα εκτενή σχόλια…κουράζουν. Και όλα αυτά, όταν η παραπληροφόρηση οργιάζει ανεξέλεγκτα και οργανωμένα παγκοσμίως. Μήπως διαμορφωνόμαστε σε α-πολιτικούς, αδιάφορους πολίτες;

9- Να φταίει το γεγονός ότι οι απέχοντες των αυτοδιοικητικών με τον τρόπο τους έστειλαν το μήνυμα ότι “εμείς πριν από λίγους μήνες μόλις σας είπαμε τη γνώμη μας, όσοι την είπαμε, για τις πολιτικές μας επιλογές, επομένως δεν υπάρχει σοβαρός λόγος συμμετοχής και στην αυτοδιοίκηση”.

10-Μήπως φταίει η αντίληψη ότι πρόκειται για χαλαρή ψήφο στην περίπτωση της αυτοδιοίκησης; Τα σοβαρά και μεγάλα θέματα τα διευθετήσαμε, όσοι τα διευθετήσαμε, με τις βουλευτικές εκλογές. Με τα σκουπίδια θα ασχολούμαστε τώρα;

Κατακλείδα: Εμείς δε χαιρόμαστε για την ποιότητα της Δημοκρατίας, που κληροδοτούμε στα παιδιά μας, αν δεν ανατραπεί η κατάσταση, που σήμερα βιώνουμε. Θυμίζει ένα μισοάδειο γήπεδο ποδοσφαίρου, μέσα στο οποίο οι παίχτες σκοτώνονται αναμεταξύ τους, για να κερδίσει η ομάδα τους για ευνόητους λόγους. Πύρρειος η νίκη τους, ζημιογόνος και φθοροποιός.

Τέλος, το πολιτικό σύστημα είναι η συνισταμένη πολλών συνιστωσών, στις οποίες όλοι συμμετέχουμε εκόντες – άκοντες.