Ο ρόλος των Μουσείων σήμερα και η πολιτιστική συμβολή τους.

Η έννοια του πολιτισμού στην πιο απλοϊκή της έκφανση συνίσταται από όλα εκείνα τα επιμέρους στοιχεία που βοηθούν στην καλυτέρευση της καθημερινής ζωής του ανθρώπου. Σχετίζεται άμεσα με τα επιτεύγματα του κάθε λαού σε επίπεδα υλικά και πνευματικά, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο το διαχωρισμό σε υλικό και πνευματικό πολιτισμό.

Συνοπτικά, τα δημιουργήματα ενός λαού που αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία του πολιτισμού του και της ανάπτυξής του μέσα στο χρόνο μπορεί να είναι η γλώσσα, η γραφή, οι καθημερινές συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα, η θρησκεία, η κοινωνική και πολιτική οργάνωση, οι εργασίες και τα επαγγέλματα, η θρησκεία, οι τέχνες και οι επιστήμες, τα κείμενα, οι ιδέες και οι παραδόσεις. Τα στοιχεία αυτά του παρελθόντος που αποτελούν αφετηρία για την πορεία ενός λαού διαδίδονται μέσα στον χρόνο και διατηρούνται ως πολιτισμικά κειμήλια τόσο μέσα στη συνείδηση του ανθρώπου όσο και εμπράκτως μέσω της διαφύλαξης του υλικού πολιτισμού.

Κύριοι φύλακες των στοιχείων αυτών των διαφόρων πολιτισμών ήταν και είναι τα μουσεία, από την πρώτη τους ήδη εμφάνιση και δομή ως «cabinet de curiosites» μέχρι και σήμερα, ως σύγχρονοι φορείς της τέχνης και του πολιτισμού.

Η Αφροδίτη της Μήλου – Η Νίκη της Σαμοθράκης  (Λούβρο)

Το μουσείο του σήμερα έχει άμεση σχέση με τη δομή και την εξέλιξη της κοινωνίας την οποία επηρεάζει με τρόπο άμεσο και καθοριστικό. Για να το κατανοήσουμε πλήρως αυτό το γεγονός αρκεί να ανατρέξουμε στον ορισμό που δίνει το Διεθνές Συμβούλιο για τα Μουσεία (ICOM: International Council of Museums) για τα μουσεία ως ένα «μη κερδοσκοπικό, μόνιμο ίδρυμα στην υπηρεσία της κοινωνίας και της εξέλιξής της, ανοιχτό στο κοινό, το οποίο αποκτά, διατηρεί, ερευνά, επικοινωνεί και εκθέτει την απτή και άυλη κληρονομιά της ανθρωπότητας και του περιβάλλοντός της για λόγους εκπαίδευσης, μελέτης και διασκέδασης».  Από τον παραπάνω ορισμό προκύπτει εύλογα το συμπέρασμα ότι στον πυρήνα της σύστασης του σύγχρονου μουσείου βρίσκεται ο ίδιος ο άνθρωπος και κατ’ επέκταση η πολιτιστική του κληρονομιά. Ωστόσο η προσοχή του μουσείου δεν ήταν πάντα στραμμένη στην ενίσχυση της σωστής σύστασης της κοινωνίας και βέβαια ο χαρακτήρας του δεν ήταν πάντα τόσο ανθρωποκεντρικός.

Μουσείο Ακρόπολης

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ο ρόλος του ίδιου του μουσείου αποτελείται από πολλές και διαφορετικές πτυχές. Από την πρώτη απλοϊκή μορφή που είχε ως χώρος όπου στεγάζονταν οι άνθρωποι του πνεύματος προκειμένου να οδηγηθούν στην έμπνευση, πέρασε σε χώρο συλλογής και φύλαξης αντικειμένων του υλικού πολιτισμού μείζονος σημασίας μέχρι που σήμερα τείνει να αποτελεί έναν χώρο με έντονο εκπαιδευτικό χαρακτήρα ο οποίος προσπαθεί με κάθε τρόπο να διαφυλάξει αφενός τα κατάλοιπα της πολιτισμικής κληρονομιάς του ανθρώπου αλλά πολύ περισσότερο να εκπαιδεύσει τους ίδιους τους ανθρώπους δίνοντάς του ερεθίσματα να σκέφτονται, να δρουν και να εξελίσσονται.

Βρετανικό Μουσείο

Ο κοινωνικός ρόλος βέβαια του μουσείου, δεν μπορεί να έχει αποτελέσματα και μάλιστα άμεσα σε μεμονωμένα άτομα, αλλά σε ένα κοινωνικό σύνολο το οποίο έχει τις κατάλληλες υποδομές για να δεχτεί αυτή την αλλαγή. Με λίγα λόγια, το μουσείο δεν προσπαθεί να πάρει τη θέση της οικογένειας και του σχολείου στην εκπαίδευση του ανθρώπου, αλλά προσπαθεί να συμβάλει στη καλή κατανόηση των θεμάτων του πολιτισμού ο οποίος αποτελεί την ιστορία του ίδιου του ανθρώπινου είδους και της εξέλιξής του.

Πηγή: http://artsantiquesmagazine.blogspot.gr/2013/02/blog-post_12.html