Τεχνητή νοημοσύνη

Για άλλη μια φορά η τεχνολογία μάς προβληματίζει, αυτή τη φορά πολύ έντονα και καθοριστικά, για άλλη μια φορά ο άνθρωπος βρίσκεται μπροστά σε τεράστια ηθικά, κοινωνικά, πολιτικά διλήμματα εξαιτίας της, για άλλη μια φορά απελευθερώνει με το δαιμονικά του μυαλό δυνάμεις, που δεν τις γνωρίζει και ίσως, δεν είναι σε θέση και να τις ελέγξει.

”Πολλά τα φοβερά πράγματα στον κόσμο, μα το πιο φοβερό είναι ο άνθρωπος ” (Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει) αναφωνεί από τα βάθη των αιώνων ο τραγικός ποιητής Σοφοκλής στην “Αντιγόνη” θαμπωμένος από τη δύναμη του ανθρώπινου νου.

Ο λόγος αυτή τη φορά ίσως για την πιο εκπληκτική επινόηση του ανθρώπου, να φτιάξει με τεχνητά μέσα νοήμων ον!! Και απ’ ότι διαβάζουμε και παρακολουθούμε, έχει καταφέρει πάρα πολλά προς την κατεύθυνση αυτή. Εμείς ακόμα αδυνατούμε να συλλάβουμε τι έχει επιτευχθεί ίσαμε σήμερα  και το κυριότερο τι έπεται, τι μας περιμένει στο μέλλον (ακόμα και στο εγγύς, απ’ ότι φαίνεται!). Και το χειρότερο είναι πως βρισκόμαστε μπροστά σε “διασταυρούμενα πυρά”. Οι υποστηρικτές της τεχνητής νοημοσύνης μάς υπόσχονται έναν άλλο κόσμο, παραδεισένιο και οι φοβικοί ή οι επιφυλακτικοί (και δεν έχουν άδικο εδώ που τα λέμε), προεξοφλούν ένα χαοτικό κόσμο του ολέθρου.

Είμαστε ακόμα στο σημείο που μπορούμε να βάλουμε τα θέματα, να ορίσουμε τις συντεταγμένες και να εκμεταλλευτούμε τις δυνάμεις που απελευθερώνουμε μόνο” επ’ αγαθώ”. Μπορεί η παγκόσμια κοινότητα από τώρα να συστρατευθεί (επιστήμονες, πολιτικοί, επιχειρηματίες), βάζοντας απολύτως ξεκάθαρα τις παραμέτρους εφαρμογής της και ασκώντας ασφυκτικό έλεγχο, γιατί όλοι αντιλαμβάνονται πού θα οδηγήσει η ανεξέλεγκτη χρήση της, πράγματι στο απόλυτο χάος. Είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως όποτε ο άνθρωπος είχε στα χέρια του δυνάμεις που μπορούσε να χρησιμοποιήσει, να εκμεταλλευτεί είτε για δύναμη είτε για επιρροή είτε για χρήματα ποτέ δε δίστασε!

Εμείς, όπως πάντα, καθυστερημένα ενημερωνόμαστε και αυτό μας φέρνει σε ακόμα πιο δύσκολη θέση για να κατανοήσουμε ψύχραιμα και να σταθμίσουμε λογικά τα πράγματα. Κατόπιν όλων αυτών θεωρήσαμε υποχρέωσή μας να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια ενημέρωσης, όσο μας παίρνει κι εμάς. Σε πρώτη φάση θα ακολουθήσει ένα άρθρο, για να δούμε ότι και σήμερα που μιλάμε χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη αλλά και ποια θετικά μπορούμε να αναμένουμε ότι μπορούμε  να αποκομίσουμε από αυτήν.

Ιγνάτης Ψάνης

Ορισμός της τεχνητής νοημοσύνης

Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα μιας μηχανής να αναπαράγει τις γνωστικές λειτουργίες ενός ανθρώπου, όπως είναι η μάθηση, ο σχεδιασμός και η δημιουργικότητα.

Η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά τις μηχανές ικανές να ‘κατανοούν’ το περιβάλλον τους, να επιλύουν προβλήματα και να δρουν προς την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Ο υπολογιστής λαμβάνει δεδομένα (ήδη έτοιμα ή συλλεγμένα μέσω αισθητήρων, π.χ. κάμερας), τα επεξεργάζεται και ανταποκρίνεται βάσει αυτών.

Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ικανά να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, σε ένα ορισμένα βαθμό, αναλύοντας τις συνέπειες προηγούμενων δράσεων και επιλύοντας προβλήματα με αυτονομία.

• Λογισμικά: εικονικοί βοηθοί, λογισμικό ανάλυσης εικόνας, μηχανές αναζήτησης, συστήματα αναγνώρισης προσώπου και ομιλίας

• “Ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη”: ρομπότ, αυτόνομα αυτοκίνητα, τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη (drones), Διαδίκτυο των πραγμάτων (Internet of Things)

  Η τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητά μας

  Παρατίθενται παρακάτω ορισμένα παραδείγματα εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης.

• Διαδικτυακές αγορές και διαφήμιση

  Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ευρέως για την παροχή εξατομικευμένων συστάσεων, για παράδειγμα βάσει προηγούμενων αναζητήσεων και αγορών ή άλλων συμπεριφορών. Η τεχνητή νοημοσύνη παίζει, επίσης, εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στον κλάδο του εμπορίου, καθώς χρησιμοποιείται για τη βελτιστοποίηση προϊόντων, τον προγραμματισμό των αποθεμάτων, τον εφοδιαστικό τομέα κλπ.

• Διαδικτυακή αναζήτηση

  Οι μηχανές αναζήτησης παρέχουν αποτελέσματα βάσει της τεράστιας ποσότητας δεδομένων που εισάγουν οι χρήστες στο διαδίκτυο.

• Προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί

• Τα έξυπνα τηλέφωνα (smartphones) χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή βελτιστοποιημένων και εξατομικευμένων ρυθμίσεων στους χρήστες τους. Ο εικονικός βοηθός λειτουργεί ως προσωπικός γραμματέας του χρήστη: απαντά σε ερωτήσεις, παρέχει συστάσεις, υπενθυμίζει συναντήσεις. Είναι επίσης ένας ηλεκτρονικός συνομιλητής που προσαρμόζεται στα ατομικά χαρακτηριστικά ενός συγκεκριμένου ατόμου, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον του χρήστη, το εύρος των ενδιαφερόντων του και τις συνήθειες του.

• Αυτόματες μεταφράσεις

• Τα λογισμικά αυτόματης μετάφρασης και υποτιτλισμού, που βασίζονται είτε σε γραπτό είτε σε προφορικό λόγο, χρησιμοποιούν τη τεχνητή νοημοσύνη για την παροχή και βελτίωση μεταφράσεων.

• Έξυπνα σπίτια, πόλεις και υποδομές

• Οι έξυπνοι θερμοστάτες αναλύουν τη συμπεριφορά μας προκειμένου να αποθηκεύσουν ενέργεια, ενώ οι έξυπνες πόλεις βασίζονται σε ευφυή συστήματα ρύθμισης της κυκλοφορίας για να βελτιώσουν τη συνδεσιμότητα και να μειώσουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση.

• Αυτοκίνητα

• Παρότι τα αυτόνομα οχήματα δεν αποτελούν ακόμα μέρος της καθημερινότητάς μας, τα αυτοκίνητα απαρτίζονται ήδη από ευφυή συστήματα ασφαλείας που κάνουν χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Η ΕΕ, για παράδειγμα, συμμετείχε στη χρηματοδότηση των αυτόματων αισθητήρων VI-DAS που εντοπίζουν ενδεχόμενες καταστάσεις κινδύνου και ατυχήματα.

• Τα συστήματα πλοήγησης βασίζονται, σε μεγάλο βαθμό, στην τεχνητή νοημοσύνη.

• Κυβερνοασφάλεια

• Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην αναγνώριση και αντιμετώπιση επιθέσεων και απειλών στον κυβερνοχώρο βάσει της συνεχόμενης εισροής δεδομένων.

• Τεχνητή νοημοσύνη κατά του COVID-19

• Στην περίπτωση του COVID-19, η τεχνητή νοημοσύνη έχει χρησιμοποιηθεί σε συσκευές θερμικής απεικόνισης σε αεροδρόμια και αλλού. Στην ιατρική, η ΤΝ μπορεί να συμβάλει στην αποτελεσματική διάγνωση του κορονοϊού μέσω της χρήσης αλγορίθμων που μελετούν υπολογιστικές τομογραφίες θώρακα. Μπορεί, επίσης, να βοηθήσει στην παρακολούθηση της εξάπλωσης του ιού μέσω της παροχή δεδομένων.

• Καταπολέμηση της παραπληροφόρησης

• Ορισμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην ανίχνευση των ψευδών ειδήσεων και της παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα μέσω του εντοπισμού συγκεκριμένων λέξεων και εκφράσεων αλλά και αξιόπιστων πηγών πληροφόρησης για τα δεδομένα προκειμένου να προωθήσει την καινοτομία και να διασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών.

  Άλλα παραδείγματα χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης

  Η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να μεταμορφώσει όλες τις πτυχές της οικονομίας και της καθημερινότητάς μας. Παρακάτω θα βρείτε ορισμένα μόνο παραδείγματα.

  Υγεία

  Οι ερευνητές μελετούν πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ΤΝ για την ανάλυση δεδομένων υγείας και την ανίχνευση προτύπων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και να βελτιώσουν τους μεμονωμένους διαγνωστικούς ελέγχους.

  Για παράδειγμα, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα ευφυές πρόγραμμα που εντοπίζει περιστατικά καρδιακής προσβολής στις κλήσεις άμεσης βοήθειας, και μάλιστα ταχύτερα από τους ειδικούς στο τηλεφωνικό κέντρο έκτακτης ανάγκης. Άλλο παράδειγμα αποτελεί το συγχρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο KConnect που επιτρέπει την αποτελεσματική αναζήτηση ιατρικών πληροφοριών μέσω της ανάλυσης ιατρικών κειμένων και της ανάπτυξης υπηρεσιών αναζήτησης.

  Μεταφορές

  Η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ελαχιστοποιώντας την τριβή της σιδηροτροχιάς και επιτρέποντας την αυτόνομη οδήγηση.

  Μεταποιητικός κλάδος

  Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να οδηγήσει στην ταχύτατη ανάπτυξη του μεταποιητικού κλάδου και τον σχεδιασμό “έξυπνων” εργοστασίων στην Ευρώπη μέσω, μεταξύ άλλων, της αξιοποίησης της ρομποτικής και της έγκαιρης πρόγνωσης βλαβών και συντήρησης μηχανολογικών κατασκευών.

  Η συγχρηματοδοτούμενη από την ΕΕ πρωτοβουλία SatisFactory χρησιμοποιεί συστήματα επαυξημένης πραγματικότητας για να αυξήσει την ικανοποίηση των εργαζομένων σε έξυπνα εργαστήρια.

  Τρόφιμα και γεωργία

  Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί για τη συγκρότηση πιο βιώσιμων επισιτιστικών συστημάτων: πιο συγκεκριμένα, μπορεί να διασφαλίσει την παραγωγή πιο υγιεινών τροφίμων μέσω της ελαχιστοποίησης της χρήσης λιπασμάτων, των ζιζανιοκτόνων και της άρδευσης, να υποστηρίξει την παραγωγικότητα και να μειώσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η χρήση της ρομποτικής μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην απομάκρυνση των ζιζανίων και στη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων.

  Πολλά αγροκτήματα στην ΕΕ χρησιμοποιούν ήδη συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για να παρακολουθήσουν τις κινήσεις και τη θερμοκρασία των ζώων, καθώς και την κατανάλωση ζωοτροφών.

  Δημόσια διοίκηση και υπηρεσίες

  Χάρη σε ένα ευρύ φάσμα δεδομένων και στην ικανότητα αναγνώρισης προτύπων, η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει την έγκαιρη προειδοποίηση φυσικών καταστροφών, δίνοντας τη δυνατότητα επαρκούς προετοιμασίας και μετριασμού των επιπτώσεων.

  Πηγή:https://www.europarl.europa.eu/news/el/headlines/society/20200827STO85804/ti-einai-i-techniti-noimosuni-kai-pos-chrisimopoieitai?at_campaign=20234-Digital&at_m